Sakarya Üniversitesi Vizyoner Genç Öğrenci Topluluğu’nun düzenlediği Kitap Söyleşilerine Afyon Kocatepe Üniversitesi (AKÜ) Rektörü Prof. Dr. Mehmet Karakaş misafir oldu. Söyleşide “Modernlik, Küreselleşme ve Türkiye’nin Kimlik Evreni” üzerine konuşuldu.
Sakarya Üniversitesinde her hafta düzenlenen Kitap Söyleşilerine, söyleşiyi gerçekleştirmek üzere Afyon Kocatepe Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Mehmet Karakaş katıldı. SAÜ İlahiyat Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Mustafa Günerigök moderatörlüğünde gerçekleşen ve yoğun ilgi gören etkinliğe Sakarya Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Fatih Savaşan, İletişim Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Yusuf Adıgüzel, Fen-Edebiyat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Necmettin Alkan iştirak etti.
Söyleşi, Prof. Dr. Mehmet Karakaş’ın kaleme aldığı “Modernlik, Küreselleşme ve Türkiye’nin Kimlik Evreni” kitabının hikâyesinin anlatımıyla başladı. Her yazının bir öyküsü olması gerektiğini söyleyen Prof. Dr. Karakaş, “Öyküden hareket etmeyen bir kitabın kurgusunu oluşturmak, içeriğini tamamlamak oldukça zordur. İlgilendiğiniz alanlar ve ilgilendiğiniz alanlara bağlı olarak zihninizde oluşan soru işaretleri, bu soru işaretlerinin ortaya çıkardığı dert sizi harekete geçiriyor” dedi. Kendi dert kaynağına da değinen Prof. Dr. Karakaş, Esas itibariyle beni dertlendiren; modernlik, küreselleşme ve kimlik. Ondan hareketle de Türkiye’de kimlik meseleleri. Bu meseleler, benim üzerine çeşitli araştırmalar yaptığım konulardı. Konuların ne anlama geldiği ve anlamlarından hareketle kendimizi nasıl tanımladığımızdır kitabımızın hikâyesi” ifadelerini kullandı.
“Kimlikler siyaseti içerisinde kendimizi buluyoruz”
Türkiye’nin moderniteyle ilişki kurma hikâyesinden bahseden Prof. Dr. Karakaş, modernliğin kazandırdığı karakteristik özelliklerle kimlik kullanmanın, moderniteyle başladığını söyledi. Sosyolog Karakaş konuşmasında, “Kitabımda Türkiye’nin kimlikler evreni hikâyesini kullanırken Osmanlıdan Türkiye’ye bir süreklilik aksı üzerine tanımlama yapmaya çalıştım. Batılılaşma ile birlikte yeni karakter kazandırılmış kimliğe yöneliyoruz. O dönemde atılan tohumlar bugüne kadar geliyor ve bizim toplumsal dünyamızla kendimizi, kendimizin dışındakileri tanımlama veya kendi içerimizdeki farklılıkları tanımlama anlamında bir kimlikler siyaseti içerisinde kendimizi buluyoruz” ifadelerini kullandı.
Üç kimlik kurgusunun, birlik talep eden kurgular olduğunu belirten Prof. Dr. Karakaş bu kurguların ilkinin Osmanlıcılık, ikincisinin İslamcılık, sonuncusunun ise İttihâd-ı Türkî olduğu bilgisini katılımcılarla paylaştı.
“Bazen devletlerin politikalarına akıl erdiremiyoruz”
Prof. Dr. Karakaş küreselleşmenin yol açtığı ulus devletlerin zayıflatılması hususunun savaşlarla yeniden gündeme geldiğini dile getirdi. Prof. Dr. Karakaş, “Küreselleşme modernleşmeden farklı olarak her şeyi yerinden oynattı. Modernleşme eskiyi ortadan kaldırıp yeni bir kurgu getirmişti. Standartları, ölçekleri, hedefleri belliydi. Bir üst seviye belirleyerek modernleşme sürekli ona ulaşma idealini de ortaya koyuyor. Küreselleşme böyle bir perspektif sunmuyor. Süreçleri, alt başlığı geliştiriyor. Yani doğru-yanlış, geçerli-geçersiz, olumlu-olumsuz, güzel-çirkin, ne varsa hepsini aynı kanalda hareket ettiriyor. Dolayısıyla sürprizleri çok, değişkenleri bol ve her an yeni bir şeylerin olabileceği, öngörülmesi zor bir atmosfer ortaya çıkardı. O yüzden bazen devletlerin politikalarına akıl erdiremiyoruz. Yani devletlerin eskiden kırmızıçizgileri vardı, toplumların. Bu kırmızıçizgiden döndüklerinde u dönüşü denirdi. U dönüşü kavramı siyasal söylemden neredeyse çıktı. Kırmızıçizgi de çok fazla kalmadı. Nedeni bu sürprizli çok değişkenli farklı bağlamlı bir atmosferdir” diye konuştu.
Etkinlik Prof. Dr. Mehmet Karakaş’ın, katılımcılardan gelen soruları yanıtlamasıyla devam etti. Havaların ısınmasıyla bu hafta açık havada tertiplenen söyleşinin soru faslının ardından Rektör Prof. Dr. Fatih Savaşan ve Prof. Dr. Mehmet Karakaş, yenilenen Kitap Keyfi’ni ziyaret etti.